Στα φτερά της Ιστορίας, Τόπος- Μνήμη
«Τόπος- Μνήμη» στη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνική παραγωγή, τη Δευτέρα 30 Ιανουαρίου 2023 στις 7.00 μ.μ., στην όγδοη διαδικτυακή συνάντηση του κύκλου “Στα φτερά της Ιστορίας” που συνδιοργανώνουν ο Όμιλος για την Ιστορική Εκπαίδευση και το Εργαστήριο Ιστορίας και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Με αφόρμηση τα έργα:
– «Μαύρο νερό», του Μιχάλη Μακρόπουλου (Κίχλη, 2019)
– «Τζίντιλι», του Δημήτρη Χριστόπουλου (Το Ροδακιό, 2020)
Οι συγγραφείς συνομιλούν με
– τον Κώστα Αγγελάκο, συγγραφέα, καθηγητή Παιδαγωγικών στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Αντιπρόεδρο του τμήματος Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου και διευθυντή του περιοδικού Νέα Παιδεία
– τη Ζέτα Παπανδρέου, ιστορικό και μεταδιδακτορική ερευνήτρια του ΕΜΠ με θέμα «Χώρος και τραυματική μνήμη. Σημασιοδοτήσεις και ανασημασιοδοτήσεις»
Zoom meeting
Meeting ID: 859 7172 2758
Passcode: 201230
Για τα βιβλία:
– «Μαύρο νερό» (Βραβείο Διηγήματος/Νουβέλας – Περιοδικό “www.oanagnostis.gr” 2020,Κρατικό Βραβείο Διηγήματος – Νουβέλας 2020,Βραβείο Ελληνικής Λογοτεχνικής Φράσης της Χρονιάς – Περιοδικό “Literature.gr” 2019)
Το έργο κατά βάση, αν και μοιάζει με νουβέλα οικολογικής ανησυχίας, είναι περισσότερο ένας ύμνος στην ιδιαίτερη πατρίδα και στον τρόπο ζωής που αυτή υπαγορεύει. Ακόμα κι αν είναι κλινικά νεκρή, ακόμα κι αν καταστρέφεται θανάσιμα, ακόμα κι αν την εγκαταλείπουν όσοι δεν αντέχουν άλλο, μια βαθιά ριζωμένη αγάπη γίνεται επιμονή και μόχθος και παλμός. Το σπίτι που καταρρέει, το χωριό που ερημώνει, οι κρατικές αρχές που πιέζουν ασφυκτικά δεν είναι αρκετές για μια «αξιοπρεπή» ζωή στην πρωτεύουσα, αφού έτσι θα ξεριζωθεί ό,τι πιο βαθύ, μακραίωνο, υπαρξιακά σταθερό έδινε νόημα στο είναι αυτών των ανθρώπων.Η νουβέλα του Μιχάλη Μακρόπουλου δεν δίνει απαντήσεις. Θέτει το αυστηρό τοπίο της Ηπείρου σε πρώτο πλαίσιο, όπως και στο Δέντρο του Ιούδα, βάζει τους ήρωές της να ακολουθούν μια ενσυνείδητα καθορισμένη ζωή, χωρίς να αναζητούν την ευτυχία αλλού, και μεταξύ των λόγων και των σιωπών αφήνει κενά για να εισχωρήσει ο αναγνώστης. Ο τελευταίος δεν έχει εύκολες εξηγήσεις, αλλά πλησιάζει το κλίμα του βιβλίου πιο πολύ με το συναίσθημα παρά με τη λογική. Σαν άλλος πεζογραφικός Καβάφης ο συγγραφέας επιβραβεύει την επιμονή των ηρώων του: «Και περισσότερη τιμή τούς πρέπει / όταν προβλέπουν (και πολλοί προβλέπουν) / πως ο Εφιάλτης θα φανεί στο τέλος, / κι οι Μήδοι επί τέλους θα διαβούνε». Με άλλα λόγια, η αντίσταση είναι μάταιη ως προς το εξωτερικό αποτέλεσμα, αλλά μάλλον δεν είναι άσκοπη ως προς τους κραδασμούς που προκαλεί. (Γιώργος Περαντωνάκης, Bookpress 21/11/2019).
– “Τζίντιλι”(Ειδικό Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας 2021).Τα Σόθιψα, και η ευρύτερη περιοχή, ένα ευφυής αναγραμματισμός (με ελαφρά παραλλαγή) του ανεμογαμικού φυτού «άψινθος», είναι ο τόπος μέσω του οποίου αποπειράται ο συγγραφέας να εκφράσει τον ευρύτερο ελλαδικό, και όχι μόνο, χώρο. Μια μικρή κοινότητα κοντά στην Πτολεμαΐδα αναλαμβάνει κομβικό ρόλο ως συμπρωταγωνιστής των ηρώων, καθώς συνιστά τον χωροχρόνο που θα υποδεχτεί γεγονότα πανανθρώπινα. Την προσφυγιά, τον παγκόσμιο πόλεμο, τον εμφύλιο πόλεμο, την άναρχη και στρεβλή εκβιομηχάνιση, την οικολογική καταστροφή. Όπως μας πρωτοδίδαξαν οι σπουδαίοι Λατινοαμερικάνικοι πρόγονοί του, ο Χριστόπουλος φιλοδοξεί να μετουσιώσει το τοπικό σε υπερεθνικό. Να υφάνει το ιστορικό και το κοινωνικό μαζί με το υπαρξιακό και το ερωτικό. Να αναπαραστήσει την ερήμωση και την καταστροφή του περιβάλλοντος μαζί με τη σταδιακή αλλά αργή ωρίμαση της οικολογικής, άκρα πολιτικής, συνείδησης. Να θέσει ζητήματα νεοπλουτισμού, αλλοτρίωσης, αλλαγής του οικογενειακού μοντέλου στην μεταπολιτευτική ελληνική κοινωνία. Και μαστορικά τα καταφέρνει όλα. Ο έρωτας δεν απουσιάζει, αλλά μοιάζει εγκλωβισμένος και ανολοκλήρωτος, αδύναμος να υπερισχύσει των ανθρώπινων λαθών,των δεινών που καταλήγουν στο πένθος και τη θλίψη. (Τριαντάφυλλος Κωτόπουλος, Culturebook 27
Ιουλίου 2021)
.
Leave a Reply
Want to join the discussion?Feel free to contribute!