ΣΤΑ ΦΤΕΡΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, Η Επανάσταση 1821 και οι απηχήσεις της σε λογοτεχνικά έργα

Δευτέρα 31 Οκτωβρίου 2022, στις 7μμ, δεύτερη διαδικτυακή συνάντηση του κύκλου “Στα φτερά της Ιστορίας” που διοργανώνει ο ΟΙΕΕ με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου.
Ο Κώστας Ακρίβος και η Σοφία Διονυσοπούλου συνομιλούν για τις απηχήσεις της Επανάστασης του 1821 στο λογοτεχνικό τους έργο, με τους Παναγιώτη Πυρπυρή , Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου ΠΕ02, συγγραφέα των έργων “Το 1821 στον τύπο 1911-1922” (εκδόσεις Δωδώνη, 2021) και «Μία ανάγνωση της εικονογραφίας του 1821» (εκδόσεις Δωδώνη,2021) και Τάσο Μάτο , Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου ΠΕ02
Zoom meeting
Meeting ID: 817 0217 0989
Passcode: 420617
Αφόρμηση τα έργα «Πότε διάβολος, πότε άγγελος» , εκδόσεις Μεταίχμιο 2021,και «Θυρίδα 1821», εκδόσεις Το Ροδακιό, 2020.
“Ο Ακρίβος έχει μαζέψει με ευσυνειδησία ιστοριογράφου το τεκμηριωτικό του υλικό και έχει δουλέψει με ευαισθησία καλλιτέχνη τους δεσμούς του Καραϊσκάκη όχι μόνο με τον εαυτό του, αλλά και με τον επαναστατημένο περίγυρό του, στρατιωτικό και πολιτικό. Βιογραφικά δημοσιεύματα, επιστολές και ποικίλες μαρτυρίες (από τον Λόρδο Βύρωνα μέχρι τον Φωτάκο, τον βιογράφο του Κολοκοτρώνη, και τον βρετανό αξιωματικό Τόμας Κόχραν) δείχνουν αμέσως πόσο χρήσιμη μπορεί να φανεί η Ιστορία στη λογοτεχνία. Επιπλέον, ο Ακρίβος σπεύδει να αποτυπώσει τη μεταθανάτια τύχη του Καραϊσκάκη στις εικόνες της δημόσιας ιστορίας (πίνακες ζωγραφικής, μνημεία, τελετές μνήμης), όπως και να συνδέσει τον μεγάλο ήρωα με ένα πραγματικό πλην απολύτως αφανές πρόσωπο: τον Μήτρο Αγραφιώτη, που ήταν ψυχογιός και ταμίας του, αλλά και προπάππος του συγγραφέα από την πλευρά της μητέρας του”.(Βαγγέλης Χατζηβασιλείου)
«Σε ένα ολοποιητικό εγχείρημα με σαφή στόχευση, η Διονυσοπούλου αποτυπώνει πέραν κάθε αφαίρεσης την πολυπλοκότητα και τις αντινομίες της εθνικής ταυτότητας, όπως τη βιώνουν τα ιστορικά υποκείμενα. Ενσωματώνοντας το θέατρο στην ποίηση όπως και την ποίηση στο θέατρο και στην πρόζα της σε άλλα της έργα, με μια αντίληψη που αποδίδει στην ποίηση μια πρωτοκαθεδρία πέραν των ειδολογικών διαχωρισμών, συναιρεί τα μέσα τους στην πραγμάτωση ενός μοντερνιστικού ποιητικού λόγου που διεκδικεί και κερδίζει τη λαϊκότητά του, χωρίς καμία υποχώρηση σε απλουστεύσεις κι ευκολίες». (Τιτίκα Δημητρούλια)
   

” ΣΤΑ ΦΤΕΡΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ”, ΚΥΚΛΟΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΩΝ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΩΝ  ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ  ΣΧΕΣΕΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ

Ο Όμιλος για την Ιστορική Εκπαίδευση στην Ελλάδα  και το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αιγαίου οργανώνουν μια σειρά διαδικτυακών συναντήσεων από τον Οκτώβριο του 2022 έως και τον Φεβρουάριο 2023 ανάμεσα σε λογοτέχνες, ιστορικούς και εκπαιδευτικούς με στόχο τη διερεύνηση των σχέσεων ανάμεσα σε δύο διακριτά πεδία, αυτό της ιστορικής επιστήμης καθώς και το πεδίο της λογοτεχνικής παραγωγής που εμπνέεται από το ιστορικό παρελθόν, το ανασκευάζει και το διαθλά μέσα από τον καλλιτεχνικό λόγο.
Οι συναντήσεις θα γίνονται διαδικτυακά κάθε δεύτερη Δευτέρα στις 19.00 σε ηλεκτρονική διεύθυνση που θα ανακοινώνεται έγκαιρα.
Α΄συνάντηση. Ευγονική και απηχήσεις της στη λογοτεχνία, ΔΕΥΤΕΡΑ 17 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2022, ώρα 19.00
Συζητούν η Μαρία Γαβαλά, συγγραφέας του μυθιστορήματος «Κόκκινος Σταυρός», εκδόσεις Πόλις 2018, και ο Κώστας Καναβούρης, ποιητής της συλλογής «Αποθήκη Καταλοίπων Ηδονής», εκδόσεις Μελάνι,2018  με τις Δήμητρα Τζανάκη και Ουρανία Γεωργοπούλου.
Join Zoom Meeting
Meeting ID: 879 1073 6434
Passcode: 512304
Η Δήμητρα Τζανάκη είναι δρ. Ιστορίας (Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης), μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης (Ε.Κ.Π.Α), όπου διδάσκει σε προπτυχιακό και σε μεταπτυχιακό επίπεδο στο ίδιο τμήμα. Είναι επίσης υπεύθυνη της οργάνωσης και του συντονισμού των σεμιναρίων της Ομάδας Μελέτης Φύλου και Δημοκρατίας του Εργαστηρίου Ελληνικής Πολιτικής (Ε.Κ.Π.Α), με τον τίτλο «Φύλο, Σεξουαλικότητα, Επιστήμη και Εξουσία». Έχει συγγράψει άρθρα και βιβλία και τα επιστημονικά της ενδιαφέροντα κινούνται στην ιστορία και θεωρία του φύλου και της σεξουαλικότητας, καθώς και στην ιστορία της ψυχιατρικής, της εγκληματολογίας, της ιατροδικαστικής, της ψυχανάλυσης.
Η Ουρανία Γεωργοπούλου είναι βιολόγος, Διευθύντρια Ερευνών στο Εργαστήριο Μοριακής Ιολογίας του Ελληνικού Ινστιτούτου Παστέρ και μέλος της Επιτροπής Ηθικής και Δεοντολογίας της Έρευνας του Ινστιτούτου.
Σύντομη παρουσίαση των βιβλίων (στοιχεία αντλημένα από τη βάση της biblionet)
Ο “Κόκκινος σταυρός”
είναι ένα μυθιστόρημα πάνω σε αληθινά και επινοημένα πρόσωπα, σε πραγματικά και φανταστικά γεγονότα, με δραστικές επεμβάσεις, έτσι ώστε το ιστορικό στοιχείο περιπλέκεται με το μυθιστορηματικό, όπως ακριβώς το παρόν συναντά το παρελθόν και ενίοτε συνοδοιπορεί μαζί του. Ένα αδιάσπαστο σύνολο, ένα πολύπτυχο, με μεγάλη σημασία να δίνεται στη φυσιογνωμία των ξεχωριστών χρονικών περιόδων. Οι δύο εποχές, η ιστορική (Μεγάλος Πόλεμος, Βαϊμάρη, Ναζιστική Γερμανία) και η σύγχρονη συνυπάρχουν, άλλοτε σαν θεατρικά δρώμενα και άλλοτε σαν κινηματογραφικά έργα καταδίωξης. Οι εξομολογήσεις των προσώπων είναι ο μίτος που τα οδηγεί προς την αυτογνωσία, την ελάφρυνση του βάρους των ενοχών και, ενδεχομένως, προς την αποφόρτιση και την ανακούφιση.
“Aποθήκη καταλοίπων ηδονής

 

Joseph Schneller. Γεννήθηκε στις 30-2-1878. Γόνος αστικής οικογένειας. Ύστερα από διάφορες επισκέψεις σε γιατρούς και ψυχιατρεία, εγκλείσθηκε στο ίδρυμα Έγκλφινγκ (1907) με διάγνωση κατατονίας. Παρέμεινε στο ίδρυμα μέχρι την εξόντωσή του (Ιούλιος 1943) από ασιτία μακράς διάρκειας. Ένας από τους δεκάδες χιλιάδες “μη αποδοτικούς ανθρώπους” που εξόντωσαν οι Ναζί. Ανάμεσα στα έργα του καταπιάστηκε (1936) με την εκπόνηση ενός μεγαλόπνοου αρχιτεκτονικού σχεδίου: επρόκειτο για ένα κολοσσιαίων διαστάσεων κτίριο, η κατασκευή του οποίου, σύμφωνα με τον ίδιο, απαιτούσε 400 χρόνια. Ήθελε έτσι να επανορθώσει το ότι “η εκκλησία απαγόρευσε τη χριστιανική συνουσία”. Δυστυχώς τίποτα από τα σχέδια του κτιρίου δεν σώθηκε. Τίποτα εκτός από τον τίτλο του, ο οποίος, έχω τη γνώμη, είναι ό,τι ακριβέστερο και βαθύτατα ποιητικό έχει γραφτεί για το ανθρώπινο σώμα, γι’ αυτή τη σκοτεινή δύναμη που σπρώχνει το σύμπαν προς τα έξω, γι’ αυτή την τραγική κτίση της πάσχουσας αθανασίας που περιέχει τα πάντα. Ο τίτλος λοιπόν του οικοδομήματος ήταν “Αποθήκη καταλοίπων ηδονής”…

Απογεύματα με την Ιστορία, Μάιος 2021 (2)

Απογεύματα με την Ιστορία-2021-Μάιος 2 (3)

Απογεύματα με την Ιστορία, Απρίλιος 2021 (2)

Απογεύματα με την Ιστορία-2021-Απρίλιος 2

Απογεύματα με την Ιστορία, Απρίλιος 2021 (1)

Απόγευμα με την Ιστορία- Απρίλιος 2021

Απογεύματα με την Ιστορία, Απρίλιος-Μάιος 2021

Ο Όμιλος για την Ιστορική εκπαίδευση, συνεχίζοντας τη δράση Απογεύματα με την Ιστορία, διοργάνωσε τέσσερις συζητήσεις -συναντήσεις σε διαδικτυακό χώρο. Αναλυτικά:

Τη Δευτέρα 12 Απριλίου, συζήτησαν για το βιβλίο της Χριστίνας Κουλούρη, Φουστανέλες και Χλαμύδες: Ιστορική Μνήμη και Εθνική Ταυτότητα 1821-1930 , η συγγραφέας και ο Μανόλης Περάκης. Η Χριστίνα Κουλούρη είναι καθηγήτρια Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, Πρύτανης Παντείου Πανεπιστημίου,  και ο Μανόλης Περάκης είναι ιστορικός, Ε.Α.Π., Μ.Π.Σ. Δημόσια Ιστορία.

Την Τετάρτη 21 Απριλίου εισηγητής ο Παναγιώτης Στάθης, ιστορικός, Πανεπιστήμιο Κρήτης ,Η ιστοριογραφία του 1821 σήμερα.

Την Τετάρτη 19 Μάϊου εισηγητής ο Νίκος Σιγάλας ιστορικός, ερευνητής στο Κέντρο Τουρκικών, Βαλκανικών και Κεντροασιατικών Σπουδών (CETOBAK) του C.N.R.S.,Το Ποντιακό Ζήτημα σήμερα: Ιστορία, Ιστοριογραφία και το αίτημα για δικαιοσύνη.

Την Τρίτη 25 Μάϊου οι Μανώλης Πατηνιώτης, καθηγητής Ιστορίας της Επιστήμης, Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης, ΕΚΠΑ, Πέτρος Πετρίδης, Δρ Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Αριστοτέλειο Παν/μιο Θεσσαλονίκης και Ηλίας Στουραΐτης, Δρ Ιστορίας, Ιόνιο Παν/μιο παρουσίασαν την έρευνά τους για το πώς αντιλαμβάνονται μαθητές και μαθήτριες 13 έως 16 ετών στην Ελλάδα τον ιστορικό χρόνο μέσω της έκθεσης τους σε υπηρεσίες και τεχνολογικές δυνατότητες του Παγκόσμιου Ιστού και πώς επηρεάζεται η ιστορική εκπαίδευση από την αξιοποίηση των νέων μέσων. Τίτλος της παρουσίασης: “Διαχρονίες: μελέτη της αντίληψης της χρονικότητας σε ψηφιακά περιβάλλοντα”

Απογεύματα με την Ιστορία-2021-Μάιος 1-
Απογεύματα με την Ιστορία-2021-Μάιος 2

 

Απογεύματα με την Ιστορία, Μάρτιος 2021

Ο Όμιλος για την Ιστορική εκπαίδευση,συνεχίζοντας τη δράση Απογεύματα με την Ιστορία, διοργάνωσε δυο συζητήσεις -συναντήσεις σε διαδικτυακό χώρο. Αναλυτικά:

Στις 17 Μαρτίου, «Το Εικοσιένα μέσα από την ματιά του ‘ Άλλου’: η αντίδραση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην Ελληνική Επανάσταση» . Συζήτησαν οι ιστορικοί Ηλίας Κολοβός και Λεωνίδας Μοίρας με αφορμή το βιβλίο του Λεωνίδα Μοίρα, Η Ελληνική Επανάσταση μέσα από τα μάτια των Οθωμανών(εκδόσεις Τόπος, Αθήνα 2020)και το υπό έκδοση βιβλίο των Ηλία Κολοβού, Σουκρού Ιλιτζάκ,Μοχαμάντ Σχαριάτ-Παναχί, Η οργή του σουλτάνου:Αυτόγραφα διατάγματα του Μαχμούτ Β΄ το 1821 (εκδόσεις ΕΑΠ,Αθήνα 2021, υπό έκδοση)

Στις 24 Μαρτίου, «Αναπαραστάσεις του ’21: αφηγήσεις και εικόνες». Ομιλητές οι Χάρης Αθανασιάδης, καθηγητής, Π.Τ.Δ.Ε. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Ε.Α.Π, «Το σπασμένο σπαθί του Διάκου: αφηγηματικά μοτίβα του Αγώνα στη σχολική και δημόσια ιστορία» και ο Παναγιώτης Πυρπυρής ,Σ.Ε.Ε. φιλολόγων, 3ο ΠΕΚΕΣ Αττικής, «Αναπαραστάσεις στιγμιοτύπων από την Ελληνική Επανάσταση. Έλληνες καλλιτέχνες  1840-1940».

Απογεύματα με την Ιστορία, Φεβρουάριος 2021

Απόγευμα με την Ιστορίσ, Φεβρουάριος
O Όμιλος για την Ιστορική Εκπαίδευση στην Ελλάδα, ανταποκρινόμενος σε σχετικό αίτημα των συναδέλφων, οργανώνει σειρά συναντήσεων (συζητήσεις, παρουσιάσεις) με θέματα που αφορούν την Ιστορία. Σύμφωνα με την καταστατική του αρχή, στόχος του Ο.Ι.Ε.Ε. είναι η επιστημονική συνεργασία και ο διάλογος στην Ελλάδα και διεθνώς για την προώθηση των αρχών και μεθόδων της ιστορικής έρευνας, της διδασκαλίας της ιστορίας και την αναβάθμιση της ποιότητας της παρεχόμενης ιστορικής εκπαίδευσης στο ελληνικό σχολείο.

Στο πλαίσιο αυτό εγκαινιάζει τα «Απογεύματα με την Ιστορία» σε συνεργασία με ιστορικούς, ερευνητές, Πανεπιστημιακά Τμήματα, εκπαιδευτικούς φορείς και εκδοτικούς οίκους.

Για τον Φεβρουάριο του 2021 προγραμματίζονται τα εξής:

Δευτέρα, 15 Φεβρουαρίου, 6-8 μμ

«Για μια σφαιρική και πολυδιάστατη ιστορική εκπαίδευση»: παρουσίαση του συλλογικού έργου (εκδ. Πεδίο). Εισαγωγή: Γ. Κόκκινος. Παρουσιάζουν ιδέες για διδακτικές προσεγγίσεις οι: Κυριακή Φαρδή, Ζέτα Παπανδρέου, Ευγενία Αλεξάκη, Ιωάννα Δεκατρή, Βασιλική Χάλαζα, Παναγιώτης Γατσωτής. Συζήτηση με τους συγγραφείς για τις θεματικές.

Τετάρτη, 24 Φεβρουαρίου, 6-8 μμ.

«Συναγωνιστές. Το ΕΑΜ και οι Εβραίοι της Ελλάδας» (εκδ. Ψηφίδες): συζητούν για το βιβλίο οι ιστορικοί Ιάσονας Χανδρινός (συγγραφέας) και ο Αντώνης Λιάκος.

Οι συναντήσεις θα γίνονται μέσω της πλατφόρμας Zoom.